LEGAL 100
Tim de Greve - advocaat Stibbe
-
Tim de Greve - advocaat Stibbe -
Het recht op een fishing expedition!
Gerechtshof 's-Hertogenbosch 15 augustus 2017, 200.214.801/01
Als jij niet wilt helpen met waarheidsvinding dan heb je maar te dulden dat kennis wordt genomen van meer informatie dan nodig is.
De preprocessuele bewijsaandraagplicht zoals te vinden in het oorspronkelijke wetsontwerp Modernisering Bewijsrecht, waarbij partijen voorafgaande aan een procedure het nodige alvast met elkaar moesten delen, heeft het weliswaar uiteindelijk niet gehaald maar de geest is uit de fles. Of beter gezegd: de geest was al uit de fles maar je moest wel hard schudden alvorens deze tevoorschijn kwam.
In veel gevallen kan ik mij toch niet aan de indruk onttrekken dat de gedaagde partij zelf prima weet waar de eiser naar op zoek is. Soms weet gedaagde dat zelfs beter dan eiser. Op zich is dat laatste niet zo vreemd aangezien de gedaagde over de gevraagde bescheiden beschikt.
Indien een partij weigert mee te werken of zich zelfs blijft verzetten tegen efficiënte waarheidsvinding, kan er een moment ontstaan waarin men simpelweg heeft te dulden dat eiser van méér kennis kan nemen dan van hetgeen waar de eiser naar op zoek is. Die benadering valt ook te lezen in rechtsoverweging 4.8.2 van dit arrest van 15 augustus 2017. Een partij kan recht hebben om te bekijken of er vissen in de vijver zitten (“Het hof komt aldus tot de conclusie dat Box c.s. gelet op alle omstandigheden van het geval, rechtmatig belang heeft om te controleren of zich tussen de in beslaggenomen bescheiden” de bescheiden zitten waar Box c.s. naar op zoek is.)
De toets is dan of nog of het aannemelijk is dat deze bescheiden mogelijk tussen hetgeen in bewijsbeslag is genomen zullen zitten.
In Jip-en-Janneke-taal: als een partij aannemelijk kan maken dat er waarschijnlijk vissen in de vijver zitten, heb je onder omstandigheden recht om niet alleen te vissen maar zelf een sleepnet door de vijver te halen. En tja, soms blijft ook een schoen of een oude fiets in het sleepnet hangen, het zij zo.
Tip & Trick:
Leg uit dat en waarom iets anders moet. Jurisprudentie is naar zijn aard historisch en statisch materiaal. Ga daar zoveel als mogelijk toch dynamisch mee om. Leg uit waarom het roer om moet, welke elementen destijds niet zijn aangevoerd in de zaken die tot die jurisprudentie hebben geleid en in zoverre die jurisprudentie dus weinig of geen waarde toekomt voor de zaak die nu voorligt. Ga in op de ontwikkeling. ‘Connect the dots’: ga niet alleen op zoek naar die ene mooie zaak uit de jurisprudentie die jouw standpunt ondersteunt maar kijk vooral ook naar de ontwikkeling waartoe die jurisprudentie behoort. Laat je niet belemmeren in het bepleiten dat en waarom het soms anders kan en soms ook gewoon anders moet. Rechtsontwikkeling vindt daar met name plaats.