LEGAL 100
“Mijn persoonlijk advies is om vanuit het juridische kader altijd (nog) verder te kijken naar de morele en ethische normen die daarbij aansluiten.”
Patty van den Doel - compliance officer Egeria
-
Patty van den Doel - compliance officer Egeria -
Hoe een val tot een gedachte leidt
Hoge Raad 8 oktober 2010, ECLI:NL:HR:2010:BM6095
Een vrouw is gewond geraakt doordat een pilaar van haar huis afbrak, waaraan haar hangmat was opgehangen. Zij claimt schadevergoeding van haar partner en hun verzekeraar op grond van artikel 6:174 van het Burgerlijk Wetboek (BW), dat de bezitter van een gebrekkige opstal aansprakelijk stelt. De Hoge Raad oordeelt dat medebezitters ook risicoaansprakelijkheid kunnen inroepen. De schadevergoeding wordt echter verminderd met het aandeel van de vrouw in het bezit, waardoor de man verantwoordelijk is voor 50% van de schade.
De uitspraak van de Hoge Raad benadrukt dat het redelijk is de schade over alle bezitters te verdelen volgens maatschappelijke opvattingen, zodat de benadeelde medebezitter ook beschermd wordt. Dit roept de vraag op of het juridisch mogelijk en juist is om de medebezitter aansprakelijk te stellen, waarbij een morele afweging een rol speelt en afhankelijk is van verschillende normen.
Deze uitspraak vormde voor mij de aanleiding om het toen nog niet alom bekende compliance gebied verder te verkennen. De literatuur rondom dit arrest benadrukte eveneens het belang van bewustwording dat naast de wettelijke basis ook verder gekeken dient te worden naar de toepassing daarvan. In het algemene verkeer blijft het vaak bij wet- en regelgeving, maar bedrijven kunnen hierin verder gaan met toepasselijk beleid.
Het verschil tussen het juridische kader en het compliance kader is significant, hoewel beide betrekking hebben op naleving van wetten en regels. Het juridische kader is meestal strikt en eenduidig, waarbij niet-naleving kan leiden tot juridische sancties zoals boetes, rechtszaken of andere juridische maatregelen.
Het compliance kader verwijst naar het geheel van interne regels, beleidslijnen en procedures die een organisatie opstelt om ervoor te zorgen dat zij voldoet aan het juridische kader, alsook aan bijkomende ethische normen en bedrijfsstandaarden. Binnen het compliance kader worden vaak aanvullende regels opgelegd die verder gaan dan de wetgeving, om risico's te beheersen en ethisch verantwoord gedrag te waarborgen. Het compliance kader is breder en kan ook betrekking hebben op naleving van interne bedrijfsrichtlijnen, industrienormen, vrijwillige gedragscodes en best practices die verder gaan dan alleen de wettelijke vereisten. Zoals door (interne) audits, trainingen voor personeel, gedragscodes en mechanismen voor het melden van inbreuken op regels.
Kortom, terwijl het juridische kader de wettelijke vereisten en verplichtingen definieert, is het compliance kader de manier waarop organisaties intern organiseren om deze vereisten na te leven en vaak ook aanvullende ethische en operationele normen te handhaven. En soms verder te brengen.
“Mijn persoonlijk advies is om vanuit het juridische kader altijd (nog) verder te kijken naar de morele en ethische normen die daarbij aansluiten.”