LEGAL 100

“Familierechtadvocaten, ga op zitting zelf niet mee in de emotie van uw cliënt, u mist daardoor signalen en kansen. Houd het hoofd koel, in het belang van uw cliënt!”

Hanneke Ackermans-Wijn - senior raadsheer Gerechtshof 's-Hertogenbosch

Eigen is geen vodje

Hoge Raad 22 april 2022, ECLI:NL:HR:2022:622

Als geboren en getogen Brabantse in een van oudsher Brabantse familie hoorde ik mijn moeder regelmatig een verhaal over familieperikelen afsluiten met de uitdrukking: “ja, eigen is geen vodje he!” In mijn lange loopbaan als familierechter heb ik de betekenis en de kracht van dit gezegde vrijwel dagelijks mogen ervaren. Want wat is er nu meer dierbaar, meer “eigen” dan je kind, je familie? Daar vecht je voor, desnoods tot de hoogste rechter.

Dat blijkt ook uit HR 22 april 2022, ECLI:NL:HR:2022:622. In deze procedure verzocht de vrouw om voornaamswijziging van haar zoon. Zij wilde de derde voornaam van haar zoon schrappen, omdat met die voornaam het kind vernoemd was naar de verwekker van het kind. Vanwege haar moeizame verhouding met deze man wilde ze van deze voornaam af. De man was de biologische vader maar had geen juridische status. Hij was geen juridische ouder (er was geen sprake van erkenning of vaststelling vaderschap) en hij had ook geen gezag, maar hij had wel omgang met hun zoon. Nadat de rechtbank haar verzoek had toegewezen ging de man in hoger beroep. Hij stelde dat het schrappen van de voornaam die naar hem verwees in strijd was met art. 8 EVRM vanwege de inbreuk op zijn family life met de zoon, alsook vanwege de inbreuk op zijn private life, nu de betreffende voornaam een connectie heeft met zijn persoonlijke identiteit. Het hof vond de man echter geen belanghebbende in de zin van art. 798 Rv en verklaarde hem niet-ontvankelijk.

In cassatie maakte de Hoge Raad korte metten met dit oordeel van het hof. Omdat er sprake is van familie- en gezinsleven als bedoeld in art. 8 EVRM doet het er niet toe dat de man de zoon niet had erkend, dat zijn vaderschap niet gerechtelijk was vastgesteld, en dat de man op dat moment geen ouderlijk gezag had over de zoon. Verder oordeelde de Hoge Raad het oordeel onjuist “dat met het schrappen van de naam van de man uit de voornamen van de zoon slechts de identiteit van de zoon als drager van de naam is gemoeid. Het schrappen van die naam levert in dit geval wel degelijk een inmenging op in het tussen de man en de zoon bestaande familie- en gezinsleven en in het privéleven van de man. Hij dient dan ook in het besluitvormingsproces daarover te worden betrokken.” Een mooie beslissing van de Hoge Raad. Wanneer een kind wordt vernoemd naar de vader is dat een factor van betekenis voor de identiteit van zowel het kind als de vader en geeft het uitdrukking aan hun familiale verbondenheid. Immers: eigen is geen vodje!

“Familierechtadvocaten, ga op zitting zelf niet mee in de emotie van uw cliënt, u mist daardoor signalen en kansen. Houd het hoofd koel, in het belang van uw cliënt!”